विराटनगर । करिब चार वर्षअघि दर्ता भएको शाक्य हत्या तथा सुन तस्करीसँग सम्बन्धित मुद्दाको अन्तिम बहस जिल्ला अदालत मोरङमा जारी छ । आइतबारदेखि जारी सुनुवाइमा बुधबार प्रतिवादीका तर्फबाट १३ जना कानुन व्यवासायीले बहस गरेका छन् ।
मुद्दामा प्रतिवादी बनाइएका ७७ मध्ये दुई प्रहरी अधिकारीसहित १४ जना प्रतिवादीको पक्षमा १३ जना कानुन व्यवसायीले बहस गरेको जिल्ला अदालत मोरङका सूचना अधिकारी राजेन्द्रप्रसाद धमलाले जानकारी दिए । तस्करीको साढे ३३ किलो सुन गायब भएपछि तस्करको समूहको यातनाका क्रममा २०७४ साल फागुन १८ गते मोरङको उर्लाबारी नगरपालिका १ मा शाक्यको मृत्यु भएको थियो ।
हत्या अनुसन्धानका क्रममा सुन तस्करीको र्याकेट पत्ता लागेको थियो ।आपराधिक समूह स्थापना र सञ्चालन गरी सुन चोरी पैठारी र चोरी निकासीको अवैध कारोवार, अपहरण तथा शरीर बन्धक र कर्तव्य ज्यान गरेर चारवटा शीर्षकमा २०७५ वैशाख १९ गते उच्च पदस्थ प्रहरीसहित ६३ जना विरुद्ध मुद्दा दायर भएको थियो ।दुईपटक पुरक अभियोग मार्फत ७७ जनालाई प्रतिवादी बनाइएको छ । सो मुद्दामा १७ अर्ब एक करोड ८० लाख ७१ हजार चार सय रूपैयाँ बराबरको करिब ३८ क्वीन्टल सुन अवैध रुपमा नेपाल ल्याइएको दाबी गरिएको छ ।
बुधबार अधिवक्ता विनोद तिमल्सिना, विकास थापा, सरोज अधिकारी, कला त्रिताल, हेमराज पन्त, गणेशराज लुइँटेल, ज्ञानेन्द्र थापा, भरतप्रसाद खरेल, रमेश महर्जन, शान्तिराम भण्डारी, रामप्रसाद भाण्डारी, अमरबहादुर राउत र रामबहादुर शर्माले प्रतिवादीको प्रतिरक्षामा बहस गरेका हुन् ।
कानुन व्यवसायीले प्रतिवादीहरु सञ्जयबहादुर राउत, श्यामबहादुर खत्री, राजन थापा, अम्मरमान डंगोल, माधव भनिने मदन घिमिरे, मोतीराम श्रेष्ठ, एलबी भनिने लालबहादुर मगर, राजु महर्जन, छिरिङ वाङ्गेल घले, शैयद अकबर साह, रामकुमार तिवारी, सुनील श्रेष्ठ, गीता श्रेष्ठ लगायतको पक्षमा बहस गरेका थिए । लामो समयदेखि विचाराधीन मुद्दाको किनारा दसैंअघि नै लगाउने तयारी छ।
पुर्पक्षका सिलसिलामा जिल्लाबाट उच्च हुँदै मुद्दा सर्वोच्च अदालतसम्म पुगेको छ। मुद्दामा मोरङ उर्लाबारीका गोरे भनिने चूडामणि उप्रेतीलाई मुख्य अभियुक्त बनाइएको छ। गोरेको समूहले दुबईबाट २०७४ माघ ९ गते तस्करी गरी साढे ३३ किलो सुन काठमाडौं ल्याएर गायव बनाइएको थियो। जुन अहिलेसम्म फेला परेको छैन। सुन गायव बनाएको आरोपमा गोरेको समूहले करेन्ट लगाएर यातना दिँदा २०७४ फागुन १८ गते मोरङको उर्लाबारी नगरपालिका–१ मा सनमको मृत्यु भएको थियो।
शाक्यले गोरेको समूहमा आबद्ध रहेर सुन तस्करको भरियाका रूपमा काम गरिरहेको अनुसन्धानबाट पत्ता लागेको छ। हत्यापछि शाक्यको शव एक रात धरानमा राखेको खुल्यो। हत्याको भोलिपल्ट फागुन १९ गते विराटनगरबाट प्रहरीले शव बरामद गर्यो। शाक्यको शव राखिएको बा१२च ५९६३ नम्बरको स्कारपिओ र मे १ च ५३९८ नम्बरको कारसहित प्रहरीले त्यतिबेला चालकहरू मोहन काफ्ले, टेकराज मल्ल ठकुरी तथा कृष्ण भनिने नरेन्द्र कार्कीलाई पक्राउ गर्यो। शाक्यको हत्या घटनामा गोरेको प्रत्यक्ष संलग्नता रहेको भिडियो सार्वजनिक भयो। तर, त्यतिबेला उनी पक्राउ परेनन्। फरार बनेका उनलाई काठमाडौंबाट पक्राउ गरेर २०७५ जेठ ९ गते मोरङ अदालतमा उपस्थित गराइयो।
अदालतले पुर्पक्षका लागि थुनामा राख्न आदेश दिएका उनी अहिले पनि कारागारमै छन्। सुन तस्करी प्रकरणमा नेपाल प्रहरीका पूर्वडीआईजी गोविन्दप्रसाद निरौला, एसएसपी श्यामबहादुर खत्री, दिवेश लोहनी, एसपी विकासराज खनाल, डीएसपीहरू सञ्जयबहादुर राउत, प्रजित केसी, सई बालकृष्ण सञ्जेललगायतलाई पनि प्रतिवादी बनाइएको थियो।
मुद्दाको अन्तिम सुनुवाइ न्यायाधीश भरत लम्सालको इजलासमा जारी छ । आइतबार र सोमबार सरकारी वकिलले बहस गरेका थिए । मंगलबार पूर्वडीआईजी गोविन्दप्रसाद निरौलाको पक्षमा वरिष्ठ अधिवक्ता रमेश कोइरालाले बहस गरेका थिए ।फैसलाको चरणमा रहेको मुद्दामा प्रतिवादी पक्षका कानुन व्यवसायीको बहस सकिएपछि वादी नेपाल सरकारका तर्फबाट सरकारी वकिलले प्रतिउत्तर बहस गर्ने छन् ।
प्रतिवादीका पक्षमा बहस गर्न ८० जनाभन्दा बढी कानुन व्यवसायीले वकालातनामा दर्ता गराइसकेका छन् ।२०७५ वैशाख १९ गते जिल्ला अदालत मोरङमा ‘आपराधिक समूह स्थापना र सञ्चालन गरी सुन चोरी पैठारी र चोरी निकासीको अवैध कारोवार, अपहरण तथा शरीर बन्धक र कर्तव्य ज्यान’ गरेर मुद्दा दर्ता भएको थियो ।
शाक्य हत्या प्रकरणको अनुसन्धान थालेपछि सुन तस्करको जालो प्रहरीले पत्ता लगाएको हो। सरकारले यस घटनाको अनुसन्धान गर्न गृह मन्त्रालयका तत्कालीन सहसचिव ईश्वरराज पौडेलको नेतृत्वमा छानबिन समिति नै गठन गरेको थियो। समितिले गरेको छानबिनअनुसार गोरेको ‘सेटिङ’ र अरू व्यापारीको लगानीमा दुबईबाट त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलबाट तस्करीको सुन नेपाल भित्रिँदा विमानस्थलको सुरक्षार्थ खटिने प्रहरी अधिकारीले सहजीकरण गरिदिएको अनुसन्धानबाट खुलेको हो।
दुईवटा पुरक अभियोगसहित ७७ जनालाई प्रतिवादी बनाइएको मुद्दामा १७ अर्ब एक करोड ८० लाख ७१ हजार चार सय रूपैयाँ बराबरको ३७ लाख ९९ हजार पाँच सय ६३ ग्राम (करिब ३८ क्वीन्टल) सुन आयात भएको दाबी गरिएको छ ।दुवईबाट ल्याएको साढे ३३ किलो सुन गायब भएपछि गोरे भनिने चूडामणि उप्रेतीको समूहले २०७४ साल फागुन १८ गते उर्लाबारीका सनमको हत्या गरेको थियो । सनम हत्याको अनुसन्धानका क्रममा सुन तस्करी प्रकरणको सञ्जाल पत्ता लागेको थियो । सरकारी वकिल कार्यालय मोरङले २०७५ वैशाख १९ गते जिल्ला अदालत मोरङमा ‘आपराधिक समूह स्थापना र सञ्चालन गरी सुन चोरी पैठारी र चोरी निकासीको अवैध कारोबार, अपहरण तथा शरीर बन्धक र कर्तव्य ज्यान’ गरेर चारवटा शीर्षकमा मुद्दा दायर गरेको थियो।
सो मुद्दामा १७ अर्ब १ करोड ८० लाख ७१ हजार ४ सय रुपैयाँ बराबरको ३७ लाख ९९ हजार ५ सय ६३ ग्राम (करिब ३८ क्वीन्टल) सुन अवैध रूपमा आयात गरिएको दाबी गरिएको छ।सन् २०१५ जुलाइदेखि २०१६ अगस्टसम्ममा उक्त परिणामको सुन तस्करी गरेर नेपाल ल्याइएको अनुसन्धानबाट खुलेपछि त्यही बराबरको बिगो मागदाबीसहितको मुद्दा दर्ता गरिएको हो। यस मुद्दामा अभियुक्त बनाइएकाहरूले संगठित अपराध निवारण ऐन, भन्सार ऐन र तत्कालीन मुलुकी ऐन गरेर तीनवटा ऐनविरुद्धको कसुर गरेको दाबी सरकार पक्षको छ। मोरङ प्रहरीले अनुसन्धान सकेर मिसिल बुझाएपछि सरकारी वकिल कार्यालयले अभियोगपत्र तयार पार्दै २०७५ वैशाख १९ मा ६३ जनालाई प्रतिवादी बनाएर मोरङ अदालतमा पहिलो पटक मुद्दा दायर गरेको हो।
अनुसन्धानका क्रममा तथ्य खुल्दै गएअनुसार तीनपटकसम्म पूरक अभियोग दर्ता गर्दा प्रतिवादी ७७ पुगेका हुन्। ७७ जना अभियुक्तमध्ये अहिलेसम्म मुख्य अभियुक्त गोरेसहित ५५ जना मात्रै पक्राउ परेका छन्। फरार भएर विदेशमा रहेका अभियुक्तलाई पक्राउ गर्न ‘रेड कर्नर नोटिस’ जारी गरी ‘इन्टरपोल’मार्फत खोजी गरिएको थियो।
